Attorney-At-Law Office

Ilona Bałdyga

Dobra osobiste przedsiębiorcy cz. II Zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych przedsiębiorcy

To że osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna może dochodzić zadośćuczynienia w przypadku naruszenia jej dóbr osobistych nie było do niedawna oczywiste. Taką możliwość wyraźnie wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 3 października 2023 roku. W tym artykule opowiem jakie nowe możliwości w zakresie dochodzenia roszczeń związanych z naruszeniem dóbr osobistych przedsiębiorcy wnosi ta uchwała. O tym czym są dobra osobiste przedsiębiorcy, wraz z konkretnymi ich przykładami, pisałam w poprzednim artykule który możesz przeczytać tutaj.

Na wstępie warto zaznaczyć jaka jest różnica między zadośćuczynieniem a odszkodowaniem. Otóż celem odszkodowania jest zrekompensowanie szkody majątkowej (szkodę w majątku nastąpi np. gdy ktoś uszkodzi nam samochód). Zadośćuczynienie natomiast to pieniężne wyrównanie krzywdy, która ktoś wyrządził – taką krzywdą może być np. cierpienie fizycznie, psychiczne.

Zawsze było oczywiste, że w wypadku gdy przedsiębiorca poniesie szkodę majątkową, która jest skutkiem naruszenia jego dóbr osobistych i wykaże, że między szkodą majątkową a naruszeniem dóbr osobistych jest związek przyczynowo-skutkowy to może dochodzić on odszkodowania, natomiast możliwość dochodzenia przez przedsiębiorcę zadośćuczynienia jest wynikiem krzywdy poniesionej przez przedsiębiorcę w wyniku naruszenia jego dóbr osobistych. Krzywdę zaś, rozumianą jako uszczerbek psychiczny związany z uczuciem cierpienia i bólu uznawano za coś czego może doznać osoba fizyczna, nie zaś podmiot gospodarczy. Cierpienie psychiczne, fizyczne, moralne może bowiem odczuwać realnie tylko osoba fizyczna, a nie może odczuwać ich przecież spółka czy inny podmiot gospodarczy i w rezultacie znacząca cześć orzecznictwa uznawała, że osobom prawnym nie przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie w postaci pieniężnej.

Natomiast w uchwale z dnia 3 października 2023 roku (sygn. III CZP 22/23) Sąd Najwyższy stwierdził wyraźnie, że przedsiębiorca może domagać się zadośćuczynienia za doznaną w wyniku naruszenia jego dóbr osobistych krzywdę. Jak to się stało, że Sąd Najwyższy doszedł do takich wniosków? Uchwała ta zapadła na kanwie zagadnienia prawnego, które skierował do Sądu Najwyższego sąd II instancji pytając:

Czy osoba prawna może domagać się od osoby, która naruszyła jej dobra osobiste, zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 KC w zw. z art. 43 KC?”

O co chodzi w tym pytaniu? Zgodnie z art. 43 Kodeksu cywilnego w stosunku do osób prawnych należy stosować odpowiednio przepisy o ochronie dóbr osobistych osób fizycznych. Co oznacza wprost ujmując, że do ochrony dóbr osobistych osoby prawnej stosujemy art. 23 i 24 Kodeksu cywilnego. Zatem przepisy o zadośćuczynieniu (art. 448 Kodeksu cywilnego) stosuje się również w wypadku naruszenia dóbr osobistych osoby prawnej (np. spółki).

Sprawa stanowiąca kanwę uchwały  III CZP 22/23 dotyczyła sytuacji gdy spółka z o.o. wniosła pozew przeciwko osobie fizycznejo ochronę dóbr osobistych spółki w związku z zamieszczoną przez  tę osobę w Internecie negatywną opinią o prowadzonej przez spółkę działalności. Opinia dotyczyła spółki i jakości oferowanych produktów (były to pompy ciepła). Spółka żądała w pozwie aby pozwana osoba złożyła oświadczenie o określonej treści, usunęła negatywną opinią z Internetu oraz zapłaciła zadośćuczynienie spółce za spowodowaną negatywną opinią krzywdę.

Co ciekawe, swój udział w postępowaniu w sprawie III CZP 22/23 przed Sądem Najwyższym  zgłosił Rzecznik Praw Obywatelskich i wyraził odmienne stanowisko niż Sąd Najwyższy, tj. że „osoba prawna nie może domagać się od osoby, która naruszyła jej dobra osobiste, zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 43 k.c.” oraz, ze „osoba prawna jako fikcyjny twór prawa, nie może, tak jak osoba fizyczna, przeżywać i doznawać cierpienia, smutku czy bólu” i efekcie wnosił o wydanie przez uchwały, w której jednoznacznie Sąd Najwyższy wykluczy możliwość zasądzenia zadośćuczynienia za krzywdę poniesioną przez osoby prawne w związku z bezprawnym naruszeniem jej dób osobistych. Jednak Sąd Najwyższy stwierdził, jak powyżej opisałam, że w świetle aktualnie obowiązujących przepisów również osoby prawne (czy inne jednostki organizacyjne)mogą domagać się zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę polegającą na naruszeniu jej dób osobistych, natomiast należy pamiętać, że w danej indywidualnej sprawie istotnymi z punktu widzenia  możliwości dzielenia ochrony prawnej w przypadku takiego naruszenia będą m.in. rodzaj prowadzonej działalności, rodzaj naruszonego dobra osobistego czy skala tego naruszenia, i jego faktyczne znaczenie i uszczerbek dla danego podmiotu.

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy pełnomocnika w kwestii naruszenia dóbr osobistych –  skontaktuj się ze mną. Kancelaria oferuje kompleksową pomoc prawną dla przedsiębiorców, w tym reprezentowanie jako pełnomocnik przed sądami wszystkich instancji.

Treści zamieszczone na blogu maja charakter informacyjno-edukacyjny i nie można ich traktować jako porady prawnej w Twojej konkretnej sprawie. Każdy konkretny przypadek powinien być bowiem przeanalizowany indywidualnie, z uwzględnieniem szczegółowych jego okoliczności i związanych z nim faktów, które mogą mieć istotny wpływ na wybór najbardziej adekwatnego w danym przypadku sposobu postępowania.

Image by Raten-Kauf from Pixabay

Poinformuj znajomych

Inne artykuły na blogu

Polityka prywatności i plików cookies

Zgodnie z z art. 13 ust. 1−2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.Urz. UE L 119, s. 1) – dalej RODO – informujemy, że niniejszy dokumenty reguluje zasady przetwarzania Państwa danych osobowych i wykorzystywania plików cookies w związku z korzystaniem z naszej strony internetowej i kontaktami e-mailowymi lub telefonicznymi.

Podstawowe dane:

  • Adres strony internetowej: iblegal.pl (zwana dalej „stroną”)
  • Administrator Państwa danych osobowych:  Ilona Bałdyga (zwany dalej „administratorem”)
  • Adres kontaktowy: ib@iblegal.pl

Skrócona wersja – najważniejsze informacje:

  • Kontaktując się z nami, przekazują nam Państwo swoje dane osobowe, a my gwarantujemy, że Państwa dane pozostaną poufne, bezpieczne i nie zostaną udostępnione jakimkolwiek podmiotom trzecim bez Państwa wyraźnej zgody.
  • Powierzamy przetwarzanie danych osobowych tylko sprawdzonym i zaufanym podmiotom świadczącym usługi związane z przetwarzaniem danych osobowych.
  • Korzystamy z narzędzi analitycznych Google Analytics, które zbierają informacje na temat odwiedzin strony, takie jak podstrony, czas spędzony na stronie czy przejścia pomiędzy poszczególnymi podstronami. W tym celu wykorzystywane są pliki cookies firmy Google LLC dotyczące usługi Google Analytics.
  • Wykorzystujemy pliki cookies własne w celu prawidłowego działania strony.

Jeżeli powyższe informacje nie są dla Państwa wystarczające, poniżej znajdują się dalej idące szczegóły:

§1 Dane osobowe

  1. Osoba odwiedzająca stronę lub  kontaktująca się z Administratorem za pośrednictwem poczty elektronicznej bądź telefonu (zwana dalej „użytkownikiem”) może przekazywać swoje dane osobowe Administratorowi za pomocą dostępnych form kontaktu,
  2. Administratorem danych osobowych Użytkownika jest Administrator.
  3. Dane przekazane Administratorowi  przetwarzane są w celach wyszczególnionych w §2
  4. Administrator gwarantuje poufność wszelkich przekazanych mu danych osobowych.
  5. Podanie danych jest zawsze dobrowolne, ale niezbędne do podjęcia przez Użytkownika kontaktu,
  6. Dane osobowe są gromadzone z należytą starannością i odpowiednio chronione przed dostępem do nich przez osoby do tego nieupoważnione.
  7. Dane osobowe użytkownika będą przetwarzane do zakończenia komunikacji z nami lub, w razie podjęcia współpracy do końca okresu przedawnienia potencjalnych roszczeń z umowy. Dane zawarte na fakturach będą przetwarzane do końca okresu, przez który przepisy prawa wymagają przechowywać dokumentację rachunkową. Ponadto, część danych może być również przetwarzana po upływie wskazanych wcześniej okresów przez czas prowadzenia przez nas działalności gospodarczej w celach archiwalnych, analitycznych i statystycznych opisanych bardziej szczegółowo w §2
  8. Użytkownikowi przysługują następujące uprawnienia:
    • prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania,
    • prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania,
    • prawo do przenoszenia danych,
    • prawo do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych w określonym celu, jeżeli Użytkownik uprzednio taką zgodę wyraził,
    • prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez Administratora

§2 Cele i podstawy przetwarzania

Dane przetwarzane są w następujących celach:

  • odpowiedź zwrotna na otrzymane zapytanie w związku z prośbą o taki kontakt skierowaną do nas – podstawą prawną przetwarzania danych jest zgoda użytkownika wynikająca z zainicjowania z nami kontaktu (art. 6 ust. 1 lit. a RODO),
  • archiwizacja korespondencji przychodzącej i wychodzącej na wypadek potrzeby wykazania jej przebiegu, co jest naszym prawnie uzasadnionym interesem (art. 6 ust. 1 lit. f RODO),wykonania
  • jeżeli nasz kontakt doprowadzi do nawiązania współpracy, dane będą następnie przetwarzane w celu wykonanie zawartej z nami umowy (art. 6 ust. 1 lit. b RODO)
  • wystawianie faktur, prowadzenie i przechowywanie dokumentacji rachunkowej (art. 6 ust. 1 lit. c RODO),
  • cele archiwalne (dowodowe) na wypadek prawnej potrzeby wykazania faktów oraz w celu ewentualnego ustalenia, dochodzenia lub obrony przed roszczeniami, co jest naszym prawnie uzasadnionym interesem (art. 6 ust. 1 lit. f RODO),
  • cele analityczne, takie jak dobór usług do naszych klientów, optymalizacja naszych produktów lub usług na podstawie uwag klientów, optymalizacja procesów obsługi na podstawie przebiegu obsługi sprzedaży i posprzedażowej, co jest naszym prawnie uzasadnionym interesem (art. 6 ust. 1 lit. f RODO),
  • badanie satysfakcji klientów i określanie jakości naszej obsługi, co jest naszym prawie uzasadnionym interesem (art. 6 ust. 1 lit. f RODO).

§3 Odbiorcy danych/podprzetwarzający dane osobowe

  1. Dane osobowe użytkownika możemy udostępniać naszym podwykonawcom, czyli podmiotom, z których usług korzystamy przy przetwarzaniu danych osobowych
  2. Dane osobowe użytkownika mogą być przekazywane do państw trzecich (znajdujących się poza Unią Europejską). Odpowiednie zabezpieczenia danych są zapewnione poprzez zatwierdzony mechanizm certyfikacji w połączeniu z egzekwowalnymi zobowiązaniami odbiorcy danych do odpowiednich zabezpieczeń (program Privacy Shield).
  3. Poniżej znajduje się lista możliwych odbiorców danych Użytkownika:
    • Osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych, wspierające bieżącą działalność administrator
    • Dostawca oprogramowania księgowego,
    • Dostawca oprogramowania do zarządzania projektami,
    • Dostawca pakietu biurowego,
    • Firma utrzymująca stronę na serwerze (hostingodawca),
    • Firma utrzymująca pocztę elektroniczną administratora (dostawca serwera pocztowego),
    • Odpowiednie organy publiczne w zakresie, w jakim Administrator jest zobowiązany do udostępnienia im danych.

§4 Pliki Cookies

  1. Pliki cookies (tzw. „ciasteczka”) stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika naszej strony internetowej i przeznaczone są do korzystania z podstron tejże strony. Cookies zazwyczaj zawierają nazwę strony internetowej, z której pochodzą, czas przechowywania ich na urządzeniu końcowym oraz unikalny numer.
  2. Pliki cookies wykorzystywane są w celu:
    • dostosowania zawartości strony internetowej do preferencji Użytkownika oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych; w szczególności pliki te pozwalają rozpoznać urządzenie Użytkownika strony internetowej i odpowiednio wyświetlić stronę internetową, dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb;
    • tworzenia statystyk, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy strony internetowej korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości;
    • utrzymanie sesji Użytkownika strony internetowej (po zalogowaniu), dzięki której Użytkownik nie musi na każdej podstronie strony internetowej ponownie wpisywać loginu i hasła;
  3. Na naszej stronie internetowej stosowane są dwa zasadnicze rodzaje plików cookies: „sesyjne”  (session cookies) oraz „stałe” (persistent cookies). Cookies „sesyjne” są plikami tymczasowymi, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika do czasu wylogowania, opuszczenia strony internetowej lub wyłączenia oprogramowania (przeglądarki internetowej). „Stałe” pliki cookies przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika przez czas określony w parametrach plików cookies lub do czasu ich usunięcia przez Użytkownika.
  4. W ramach strony internetowej stosowane są lub mogą być stosowane następujące rodzaje plików cookies:
    • „niezbędne” pliki cookies, umożliwiające korzystanie z usług dostępnych w ramach strony internetowej, np. uwierzytelniające pliki cookies wykorzystywane do usług wymagających uwierzytelniania w ramach strony internetowej;
    • pliki cookies służące do zapewnienia bezpieczeństwa, np. wykorzystywane do wykrywania nadużyć w zakresie uwierzytelniania w ramach strony internetowej;
    • „wydajnościowe” pliki cookies, umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania ze stron internetowych strony internetowej;
    • „funkcjonalne” pliki cookies, umożliwiające „zapamiętanie” wybranych przez Użytkownika ustawień i personalizację interfejsu Użytkownika, np. w zakresie wybranego języka lub regionu, z którego pochodzi Użytkownik, rozmiaru czcionki, wyglądu strony internetowej itp.;
    • „analityczne” – np. Google Analytics , które zbierają informacje na temat odwiedzin strony, takie jak podstrony, czas spędzony na stronie czy przejścia pomiędzy poszczególnymi podstronami. W tym celu wykorzystywane są pliki cookies firmy Google LLC dotyczące usługi Google Analytics.
  5. W wielu przypadkach oprogramowanie służące do przeglądania stron internetowych (przeglądarka internetowa) domyślnie dopuszcza przechowywanie plików cookies w urządzeniu końcowym Użytkownika. Użytkownicy strony internetowej mogą dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących plików cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w szczególności w taki sposób, aby blokować automatyczną obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej bądź informować o ich każdorazowym zamieszczeniu w urządzeniu Użytkownika strony internetowej. Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików cookies dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej).
  6. Ograniczenia stosowania plików cookies mogą wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie internetowej.
  7. Pliki cookies zamieszczane w urządzeniu końcowym Użytkownika strony internetowej i wykorzystywane mogą być również przez współpracujących z operatorem strony internetowej reklamodawców, partnerów, firmy analityczno-badawcze oraz dostawców aplikacji multimedialnych.

§5 Logi serwera

  1. Korzystanie ze strony wiąże się z przesyłaniem zapytań do serwera, na którym przechowywana jest strona. Każde zapytanie skierowane do serwera zapisywane jest w logach serwera.
  2. Logi obejmują m.in. adres IP użytkownika, datę i czas serwera, informacje o przeglądarce internetowej i systemie operacyjnym.. Logi mogą być zapisywane i przechowywane są na serwerze.
  3. Dane zapisane w logach serwera nie są kojarzone z konkretnymi osobami korzystającymi ze strony i nie są wykorzystywane przez nas w celu identyfikacji użytkownika.
  4. Logi serwera stanowią wyłącznie materiał pomocniczy służący do administrowania stroną, a ich zawartość nie jest ujawniana nikomu poza osobami upoważnionymi do administrowania serwerem.

The website uses cookies to provide services at the highest level. Cookie storage settings can be changed in the browser. Read more...